Oila farog‘ati va er-xotin sadoqati

Ona haqqiga diqqatli bo‘l, uni boshingga ko‘tar. Zero, onalar to‘lg‘oq mashaqqatini chekishni bo‘yinlariga olmaganlarida chaqaloqlar dunyoga kelish uchun yo‘l topolmas edilar.

Ayolnifarishtalardan ham yuksakka ko‘taruvchi va beqiyos bir olmos (gavhar) holiga keltiruvchi narsa uning ichki teranligi, iffat va viqoridir.

Boshni fido ayla ato qoshig‘a, Jismni sadqa qil ano boshig‘a.

Qo‘rqoq sevgi izhor qilolmaydi, bu mard kishining ishi.

Agar sevsang, muhabbatingga arziydiganni sev.

Millatlar sharafini yuqori martabaga ko‘taradigan narsa milyonlar ila sanalmakda bo‘lgan askarlaru dunyoda eng buyuk va zo‘r bo‘lgan kemalar emas, balki... oiladir.

Onangdan bosh tovlama, oshmasin dardi,
Sharaf toji erur oyog‘in gardi.

Oshiqqa ma’shuqaning qusuri bilinmaydi.

Xotinlarga itoat etmang. Ularga qarshilik qilib turmasangiz, uydan baraka ketadi.

Kim ari nishiga qilolmas toqat,
Asalni ko‘radi uzoqdan faqat.

Taniqlig-u sharafing otangdandir, mehribonlik, mushfiqlik onangdandir.

Mehru kina bir-biriga qovushmas.

Xotinining nafsoniy orzulariga bo‘ysungan har bir erkakni Alloh jahannam otashiga otmay qo‘ymaydi.

Parvona otashdan huzur topsa gar,
Kuysa ham hech qachon etmaydi hazar.

Aqlli ayol erining kamchiliklariga bir ko‘zini yopar va ikkinchi ko‘zi bilan unga qarab yashar.

Bola qalbi misoli beg‘ubor taxta, unga har qanday tasvirni osongina chizaverish mumkin.

Otadan xato kelsa ko‘rma xato,
Savob bil, hattoki qilsa xato.

Ishq libosini kiyishdan or qilish va muhabbat lazzatidan bebahra bo‘lish tabiatning og‘ir jafosi va kasallik taqozosidir.

Ko‘cha sevgisi uyni barbod etar,
Uyingni xotin mehri obod etar.

Sevgisiz odam - odam emas.

Xotinning jihodi - erga itoat etmoqlikdir.

Bolalar  o‘z  otalaridan meros qilib  oladigan  uch afzal narsa bor: xushmuomalalilik, odob va sadoqat.

G’amgin qaro kunda kim senga yor,
Shodlik kuningda ham unutma zinhor.

Haqiqiy farzand har bir sohada o‘z otasining hukmiga tobe bo‘ladi.

Sevgi-muhabbat obro‘li odamni xor qiladi, tuban odamni esa hurmatli insonga aylantiradi.

Otadan yosh qolgan - aqldan bo‘sh qolgan.

Fazilatli ayolning bezagi, ziynati - bu uning nomusi, iffati bo‘lganidek, taqdirdagi eng muhim va yuksak qadrlanadigan jihati ham xush xulqi va eriga sadoqatidir.

Urg‘ochi tuya ingrasa, erkak tuya bo‘zlaydi.

Vafo ko‘rsang birovdan qilma hayrat,
Vafo qilding, vafo bo‘ldi mukofot.

Agar faqirlik eshikdan kirib kelsa, muhabbat derazadan chiqib ketadi.

Xotin zoti agar qalbing ular ishqiga giriftor bo‘lganini sezsa, burningni tuproqqa ishqaydi.

Ayol, bil, lutfu himmatga sazovor,
Go‘dakdek mehru shafaqatga sazovor.

Ikki narsa kishi qo‘lida bo‘lsa uvol: go‘zallikka mag‘rur bo‘lgan kishiga berilgan husn, ikkinchisi - go‘zallik qadrini bilmaydigan kishiga tushib qolgan xotin.

Hammadan balanddir ona mansabi.

O’g‘il dono bo‘lsa, ota rohatga yetadi.

Menga aytishlaricha, ibodatlar o‘n bo‘lajakdir: to‘qqiztasi tirikchilik talabida va bittasi biz bilgan ibodatdir.

O’g‘il otaning siridir, ikki ko‘zining biridir.

Yomon xotin misoli go‘zal kiyingan chayonning o‘zidir.

Kimda yo‘qdir qalbda otash, kimda yo‘qdir ehtiros,
Men uni suvsiz, qurqut daryoga qilgayman qiyos.

Xotinlarda iffat, poklik eng ulug‘ jamoldir. Xiyonatga xiyonat qilish bilan qarshi turma, balki xoinlarni tark et.

Dil oromi - yaxshi bo‘lsa gar xotin,
Yomon bo‘lsa, undan Xudo asrasin.

Uylanishdan oldin ko‘zlaringni och, uylanganingdan so‘ng birini yum.

O’z ahlingizni qadrlang. Zero, ular uchar qanotingiz, o‘rnashgan poydevoringiz va tutar qo‘lingizdir.

Ishqki jon mulkida sulton erur,
Shohu gado anga chuyakson erur.

Ochlik va qiyinchilik fitnasi bilan imtihon qilindingiz, sabr etdingiz. Mo‘l-ko‘lchilik fitnasi bilan ham sinalasizlar. Men sizlarning ayollar fitnasiga uchrashingizdan ko‘proq xavotirdaman.

Ravza bog‘in visolin istar esang, bo‘l onaning oyog‘i tufrog‘i.

Yaxshi xotin - jon malhami.

Yosh xotinning biqinida chol yotgandan ko‘ra shu biqinga kamon o‘qi botgani yaxshi.

Har bir mavjudot muhabbatga muhtojdir, sevishga qobil bo‘lmagan odam mavjud emasdir.

Ming xil odobni ishqdan o‘qir jon,
Ularni maktabdan topolmas inson.

Ayol ko‘p narsani talab qilmaydi: faqat uning eri har qanday ayol oldida kuchli bo‘lsa-da, o‘z ayolining oldida zaif bo‘lishi kerak.

Xotinning er ustidagi haqqi beshtadir: ayol avrat bo‘lgani uchun uning satrdan chiqishiga yo‘l qo‘ymaslik, chunki bu - gunoh va erkaklik g‘ururining toptalishidir; xotiniga tahorat, namoz, ro‘za kabi zarur ilmlarni o‘rgatish; uni haloldan ovqatlantirish, chunki, go‘sht haromdan o‘ssa, olov bilan eriydi; unga zulm qilmaslik, chunki ayol er uchun omonatdir; agar xotin haddidan oshsa, bundan ham yomonroq holatga tushib qolmasligi uchun unga nasihat qilish.

Kishi ahli ayoliga ishlatish uchun qarz so‘rab, keyin uni uzishga harakat qilsa-yu shu qarz bilan vafot etib qolsa, Alloh taolo uning da’vogarlarini rozi qiladi.

Ba’zi kitoblarda o‘qidimki, farzand uchun ota-onaning huzurida ikkovining iznisiz gapirishlik, ikkovidan oldin yurishlik (o‘ngda ham, chapda ham) lozim bo‘lmaydi. Bordi-yu uni ikkovlari chaqirishsa, avval javob berib, so‘ngra ularning orqalaridan yuradi.

Kim otasini va onasini la’natlasa, uning o‘zi ham la’natlangandir.

Erkaklarning kamoloti shuki, kim ota-onasiga yaxshilik qilsa, silai rahm rishtalarini bog‘lasa, ahli ayoli va farzandlari bilan ham xulqini yaxshi qilsa, dinini saqlasa, molini haromdan isloh qilsa, uning ortig‘idan infoq-ehson bersa, tilini saqlasa, o‘z uyini lozim tutsa, ya’ni ishidan vaqtida kelsa, o‘sha erkaklarning komilidir.

Hojatini arz etib yordam so‘rab kelgan kishini noumid qaytarish, johil-nodon kishilar bilan suhbatdosh bo‘lish, hech kimga manfaat yetkazmy, faqat mol-dunyo orttirish uchun umr o‘tkazish va o‘z oila a’zolarining axvoliga qaramay, ularni tanglikda qoldirish - badbaxtlik nishonasidir.

Agar noming xalq orasida hurmat bilan yod etilishini istasang, oilangning doimiy rohatini ko‘zlasang, bolalaringga go‘zal tarbiya ber, biror hunar egasi qilib yetishtir. Ularning yurish-turishlarini tekshirib tur. Yomon odamlardan uzoq bo‘lsinlar, yaxshilar bilan suhbatdosh bo‘lib, bahra olsinlar.

Shunday odamlar borki, muhabbat bo‘stonini oralab, uylanishga qadam qo‘ymaydilar va bu fayz bog‘ining gulzoridan gullar termaydilar, doimo g‘am uyida o‘zlari yakkayu tanho o‘tiradilar.

Dili buzuq, o‘zgalarning pokdomon va iffatli qiz-juvonlariga ko‘z olaytiruvchi nopok kishilar haqiqiy razil va iflos kishilardir.

Oilaviy masalada er bilan xotin o‘rtasida totuvlik va maslahatlashib ish tutish bo‘lmasa, bunday oila azob va mashaqqat maskaniga aylanadi.

Eng yaxshi xotin shunday xotinki, u hayoli va oriyatli bo‘ladi. Eng muhimi, oilada to‘kin-sochinlik va barakaning sababchisi bo‘ladi.

Shunday qizga sovchi qo‘ymoq kerakki, bu qizning chehrasi ochiq, yuzidan oliyjanoblik va iffat namoyon bo‘lsin, poklik va pokizalik pardasi orqasida tarbiyalangan, chiroyli ish va odatlarga o‘rgangan bo‘lsin. Bunday qiz eng yaxshi hadya bo‘lib, yoshlik va hayot dasturxonining lazzatini ziyoda qiladi.

Xotin sodiq - ani sevgil aziz er,
Har og‘ir ishda ham doim seni der.

Badxulq va bema’ni erga uchragan ayolning asosiy vazifasi shundan iboratki, u bor kuchini sarflab, erining noto‘g‘ri yo‘ldan ketayotganini tushuntirishi, unga va’zu nasihat qilishi, barcha chora-tadbirlarni qo‘llaganda ham erining tuzalishiga ishonch yo‘q bo‘lgach, undan ko‘ngil uzishi, qutilish yo‘lini qidirishi kerak.